[21.01.2006]
Temat: LONG COUNT – DŁUGA RACHUBA – ŚWIĘTA MIARA

Joanna Radzińska-Iwaszkiewicz, znawczyni siedemnastu systemów kalendarzowych Majów, wyjaśnia czytelnikom:


Prośba o napisanie w kilku słowach o problemach i pytaniach, jakie stawia nam korelacja Long Count z kalendarzem gregoriańskim, przebudziła we mnie refleksję, że wciąż uwielbiamy prowadzić spory i dysputy, patrząc na dotykający nas problem z punktu wyimaginowanego ego-autorytetu.

Majowie, którzy nadal są dla nas tajemnicą, byli wielkimi wizjonerami. Poświęcili tysiące lat na obserwowanie cyklów czasu. Majowie zrozumieli, że wszystko w naturze jest cykliczne. Studiowali cykle owadów, roślin, ludzi, Ziemi, Układu Słonecznego, cykle makro- i mikrokosmosu, cykle uniwersalne, a nawet cykle linearne. Stworzyli dwadzieścia kalendarzy.

Majańska Długa Rachuba jest prostą miarą dni od arbitralnie ustalonej daty początkowej. Zwykle data ta jest określana na dzień 13 sierpnia 3113 roku p.n.e. i jest to oznaczenie w kalendarzu proleptycznym. Oznacza to, że kalendarz gregoriański wybiega wstecz w czasie, zanim został stworzony i wszedł do użytku.

Każda data w Długiej Rachubie może być bezpośrednio przekształcona w datę odpowiadającą kalendarzowi gregoriańskiemu.
Np. dziś jest 18 grudnia 2006, co w zapisie Długiej Rachuby wygląda następująco: 12.19.13.16.5 i oznacza, że od dnia zero, zapisanego na stelach majańskich w dwojaki sposób: 0.0.0.0.0 lub 13.0.0.0.0, upłynęło: 12 baktunów, 19 katunów, 13 tunów, 16 unialów i 5 kinów, co możemy przeliczyć: (12 x 144 000) + (19 x 7200) + (13 x 360) + (16 x 20) + (5 x 1) i otrzymamy liczbę 1 869 805 dni, jaka upłynęła od dnia zero.

Data 13.0.0.0.0. jest liczona z dwóch różnych punktów początkowych 4 Ahau 8 Cumku lub 4 Ahau 8 Zotz – obie te formy są matematycznie jednakowe. Ponieważ liczba dni od daty początkowej jest znana, Długa Rachuba może być bezpośrednio przekształcona na odpowiadającą jej datę kalendarza gregoriańskiego przez dodanie stałej korelacji. Najczęściej używana jest liczba 584283, choć pierwsza zaproponowana przez Goodmana, Martineza i Thompsona (od ich nazwisk powstało określenie Korelacja GMT) wynosi 584285. Różnica w porównaniu obu stałych korelacji wynosi 2 dni, jeśli liczylibyśmy, używając stałej 584283, to data zamykająca cykl Czwartego Słońca, mającego swój początek 13 sierpnia 3113 roku p.n.e., przypadnie na dzień 21 grudnia 2012. Natomiast używając stałej zaproponowanej przez Godmana, Martineza i Thompsona, która jest określona na 584285, wyznaczy zamknięcie cyklu Czwartego Słońca na dzień 23 grudnia 2012. Stąd też możemy spotkać się z datą początkową 4. Ahau: 11 sierpnia 3113 rok p.n.e.

Dość często spotykamy w literaturze datę początkową obecnego baktuna ustaloną na dzień 13 sierpnia 3114 roku p.n.e. Dlaczego tak się dzieje? Wytłumaczenie jest proste i napisałabym wręcz – banalne: otóż do roku 1582 posługiwaliśmy się kalendarzem juliańskim, który miał rok zero pomiędzy 1 rokiem p.n.e. a 1 rokiem n.e. Dlatego też niektórzy badacze, chcąc uwypuklić nam, współczesnym, problem, jaki niesie ze sobą reforma kalendarza papieża Grzegorza XIII, w matematyczny sposób dodają do daty 13 sierpnia 3113 roku p.n.e. rok zerowy – wyparty z kalendarza gregoriańskiego – i tym sposobem otrzymują datę 13 sierpnia 3114 roku p.n.e., uważając jednocześnie, że w kalendarzu juliańskim dałoby to datę 8 sierpnia 3113 roku p.n.e.

Majańska Długa Rachuba jest wyjątkowa pośród systemów datowania na świecie. Wiele kalendarzy ma określone punkty początkowe albo dni zerowe, ale nie znamy żadnego innego kalendarza, który zawiera w swoim podstawowym mechanizmie proste liczenie dni, które jest uwzględnione w Długiej Rachubie i który miałby tak specyficznie określony początek i koniec.

Dnia 21 stycznia 2006 r.